هنگامی که وریدها و رگ‌های پا نتوانند به خوبی خون را به قلب منتقل کنند، نارسایی مزمن وریدی (CVI) ایجاد می‌شود. در واقع، وقتی عضلات پا فشرده می‌شوند، رگ‌های عمیق پا باید خون را به جلو حرکت دهند، اما اگر دریچه‌های وریدی فرسوده شوند، خون ممکن است به سمت عقب نشت کند و در وریدها جمع شود. این مشکل می‌تواند باعث ضعف و کشیدگی وریدها شود و به مرور زمان وضعیت بدتر شود.
واریس یا رگ‌های واریسی، عوارضی از نارسایی وریدی می‌باشند که به دلیل عدم عملکرد صحیح دریچه‌ها، گسترش یافته و انبساط یافته‌اند. این وضعیت می‌تواند به نارسایی مزمن وریدی cvi منجر شود. علاوه بر این، تشکیل لخته‌های خون نیز می‌تواند با مسدود کردن جریان خون در وریدها یا آسیب زدن به دریچه‌ها، باعث نارسایی وریدی شود. برای درمان نارسایی مزمن وریدی، روش‌های مختلفی توسط پزشکان متخصص واریس ارائه شده است که با کاهش فشار خون در وریدها و ترمیم دریچه‌های وریدی، جریان خون به سمت قلب را بهبود می‌بخشد. در ادامه این مطلب همراه ما بمانید تا در مورد علائم نارسایی وریدی، درمان خانگی این بیماری و رژیم غذایی واریس توضیحاتی ارائه دهیم.
دلیل به وجود آمدن نارسایی وریدی (cvi)
CVI غالبا در افراد چاق، زنان باردار و افرادی با سوابق خانوادگی این بیماری مشاهده می‌شود. احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که پاهایشان آسیب دیده است، عمل جراحی انجام داده‌اند یا سابقه لخته خون دارند، بیشتر است. برخی از دلایل ابتلا به نارسایی مزمن وریدی شامل:
- عدم داشتن تحرک یا ورزش نکردن
- استعمال انواع دخانیات مثل سیگار و قلیان
- به دلیل ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی، باعث افزایش فشار خون در وریدهای پا می‌شود
- یائسگی یا عوامل هورمونی
- هنگامی که خون در ورید عمقی تشکیل لخته می‌دهد، یک وضعیت ناخوشایند برای سلامتی پاها رخ می‌دهد
- عفونت و تورم وریدهای سطحی که معمولا در پاها اتفاق می افتد به عنوان فلبیت شناخته می‌شود
علائم نارسایی مزمن وریدی
نشانه‌های این بیماری در هر فرد کمی متفاوت است، اما شش علائم زیر، در اکثر افراد مبتلا به cvi ظاهر می‌شوند، به گونه ای که می توانیم آن ها را به عنوان مراحل قابل پیش‌بینی این بیماری دسته بندی کنیم.
۱. رگ های عنکبوتی
وجود رگ‌های کوچک و به رنگ بنفش، که در قسمت‌های مختلف بدن مانند پاها، مچ پا، گردن و صورت قابل مشاهده هستند، ممکن است نشانه نارسایی مزمن وریدی CVI باشند و اصطلاحا به عنوان واریس عنکبوتی هم شناخته می‌شوند. این موضوع، در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود.
۲. رگ های بزرگ طنابی شکل
حضور این رگ‌های متورم معمولا نشانه مرحله یک بیماری است و نه لزوما بیماری عنکبوتی. در این مرحله، افراد اغلب برای اولین بار با بیماری وریدی آشنا می‌شوند. تورم رگ می‌تواند با خارش، سوزش یا بی حسی در امتداد رگ‌ها، خستگی، ضعف یا درد در پاها همراه باشد. مرحله دو، بهترین زمان برای درمان خانگی نارسایی وریدی و خلاص شدن از این شرایط است.
۳. تورم ساق و مچ پا
در این مرحله از CVI، تورم ساق و مچ پا به شدت افزایش می‌یابد بدون تغییرات ظاهری، زیرا نارسایی مزمن وریدی باعث اختلال در سیستم گردش خون برای جذب مایعات می‌شود. افزایش حجم عضلات ممکن است بهبودی ایجاد کند، اما درمان بیماری را فراهم نمی‌کند و تورم را به طور قابل توجهی کاهش نمی‌دهد.
۴. تغییر پیدا کردن رنگ پوست و بافت آن
با پیشروی بیماری CVI، ممکن است احتقان وریدی و گردش خون ضعیف باعث تغییراتی در پوست پا شود. رنگ پوست ممکن است به قهوه ای، قرمز یا حتی سفید تغییر کند و بافت آن نیز ممکن است نرم تر و آسیب‌پذیرتر شود.
۵. تغییرات بافت پوستی همراه با جای زخم بهبود یافته
در این مرحله، احتمالاً خراش‌ها یا آسیب‌هایی که به پوست سطح وارد شده، با درمان بهبود پیدا می‌کنند و اغلب اثر زخم روی آن باقی می‌ماند.
۶. تغییرات پوستی به همراه زخم
در این مرحله، که آخرین مرحله CVI است، زخم‌های پوستی و زخم‌های پا، حتی با درمان، بهبود پیدا نمی‌کنند و ممکن است پاهای شما با زخم‌های باز و خونریزی پوشیده شوند.
درمان نارسایی مزمن مریدی
در ابتدا باید آگاه باشید که به دلیل اختلاف بیماری نارسایی مزمن وریدی در افراد مختلف، روش درمانی مناسب برای همه یکسان نیست. برای افراد مبتلا به این بیماری، نمی‌توان یک روش درمانی یکسان تجویز کرد. اما برخی از اصول معمول درمان این بیماری شامل اطمینان دادن به بیمار، آموزش و استفاده از روش‌های سنتی ساده است.
علاوه بر این، باید به یاد داشت که درمان CVI عمقی به شدت با درمان CVIسطحی متفاوت است. وریدهای آسیب دیده سطحی به راحتی از بین برده یا کشیده می‌شوند و این فرآیند به بیمار هیچ آسیبی وارد نمی‌کند. اما وریدهای آسیب دیده عمقی قابل از بین بردن یا کشیدن نیستند. دلیل این امر نقش حیاتی وریدهای عمقی در انتقال خون از پا به قلب است.
بهترین روش های درمان خانگی نارسایی وریدی
گاهی اوقات، روش‌های درمانی خانگی نارسایی وریدی ممکن است کافی باشند تا علائم رگ‌های واریسی را کاهش دهند و از تشدید آن‌ها جلوگیری کنند. به‌عنوان مثال، شما می‌توانید با کمک روش های زیر به درمان CVI بپردازید.
۱. استفاده از جوراب ساق بلند فشاری یا باند فشاری
جوراب و بانداژ فشاری، یک روش درمانی موثر است که به بهبود گردش خون کمک می‌کند. از جمله روش‌های درمان خانگی نارسایی وریدی، می‌توان به استفاده از جوراب واریس ساق بلند فشاری اشاره کرد. این جوراب‌ها با فشردن رگ‌ها، از جریان خون به عقب جلوگیری می‌کنند. علاوه بر این، استفاده از جوراب‌های فشاری می‌تواند در ترمیم زخم‌های پوستی و پیشگیری از ایجاد زخم‌های جدید موثر باشد. رعایت روزانه این روش درمانی، می‌تواند از نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر نیز جلوگیری کند.
۲. بالا بردن پاها
برای بهبود گردش خون در پاها، بهتر است هر روز 15 دقیقه پاهای خود را بالاتر از سطح قلب نگه دارید، حداقل 3 الی 4 بار در طول روز این عمل را انجام دهید. اگر مجبور به نشستن یا ایستادن طولانی مدت هستید، می‌توانید با حرکت دادن پاهای خود، به گردش خون کمک کنید. اگر cvi خفیف یا متوسط دارید، نگه‌داشتن بالای پاها می‌تواند به کاهش و درمان ورم پا و تسکین علائم واریس کمک قابل توجهی کند.
رژیم غذایی واریس
در حال حاضر، اهمیت تغذیه در جلوگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها به چشم می‌خورد و افراد بیشتری به دنبال بهبود عادات غذایی خود برای بهبود سلامتی‌شان هستند. آنچه که می‌خورید می‌تواند از ابتلا به بیماری نارسایی مزمن وریدی جلوگیری کرده و به پیشگیری از واریس کمک کند و در صورت ابتلا، از پیشرفت آن جلوگیری کند و حتی به درمان واریس پا کمک کند.
- مصرف آب به مقدار کافی، باعث پیشگیری از بروز این بیماری می‌شود. آب در کنار مصرف غذاهای حاوی فیبر، به بهبود دفع و جلوگیری از نارسایی مزمن وریدی کمک می‌کند. بهتر است حداقل شش لیوان آب روزانه مصرف شود تا از این مشکلات جلوگیری شود.
- میوه‌ها و سبزیجات، منابع غنی از انواع ویتامین‌ها و فیبر هستند که نقش مهمی در کاهش مشکل نارسایی مزمن وریدی دارند. برگ زردآلو، انجیر و توت خشک به‌عنوان ملین‌های طبیعی شناخته شده‌اند که از بروز این بیماری جلوگیری می‌کنند. بنابراین، این میوه‌ها و سبزیجات می‌توانند در درمان مشکلات واریس پا نیز مفید باشند. همچنین، فیبرها در انواع مختلف مواد غذایی مانند گندم، برنج قهوه‌ای، جو، ذرت و حبوبات یافت می‌شوند. با مصرف حداقل پنج واحد میوه و سبزی، می‌توانید نیاز خود به فیبرها را تأمین کنید.
- بهتر است از غذاهای پر از نمک کناره گیری کنید، زیرا باعث انبساط بیش از حد و تشدید علائم واریس می‌شوند. به عبارت دیگر، از مصرف غذاهای فرآوری شده مانند کنسرو، ترشی و سوسیس و کالباس بهتر است اجتناب کنید. همچنین، مصرف زیاد گوشت قرمز نیز خطر ابتلا به واریس را افزایش می‌دهد.
- میوه‌ها و سبزیجات نیز حاوی بیوفلاونوئیدها هستند که خواص ضداکسیدانی دارند. مصرف غذاهای حاوی فلاونوئید( کلم، پیاز، سیر، اسفناج، انواع مرکبات، گیلاس، توت فرنگی، انگور، سیب و…) باعث کاهش التهاب و افزایش جریان خون در بدن می‌شود و از ایجاد لخته خون در پا جلوگیری می‌کند. این ترکیبات همچنین با کاهش فشار عروقی، از تورم رگ‌های واریسی جلوگیری می‌کنند.
سخن پایانی
نارسایی وریدی مزمن یک بیماری عروقی است که اغلب به علت قرار گرفتن وریدهای پا در معرض فشار بیش از حد و نامناسب برای مدت زمان طولانی ایجاد می‌شود. برای درمان CVI سطحی، باید از روش‌های خانگی مانند استفاده از جوراب های پانداژ ، تغییرات در رژیم غذایی و ورزش‌های مناسب برای بهبود عملکرد عروق و کاهش علائم استفاده کرد. همچنین در برخی موارد، عمل جراحی نیز برای درمان نارسایی مزمن وریدی مورد نیاز است.
