واریس عمیق و سطحی | بررسی تفاوت‌ها و معرفی 6 روش درمانی
وقتی صحبت از واریس عمیق و سطحی می‌شود، بسیاری تنها رگ‌های برجسته و بنفش‌رنگ را تصور می‌کنند، اما این مشکل فراتر از یک دغدغه زیبایی است. واریس سطحی و عمیق می‌تواند نشانه‌ای از اختلال در گردش خون باشد که گاهی بدون علائم ظاهری، اما با عوارض جدی همراه است. اگر تاکنون احساس سنگینی، تورم یا درد در پاهای خود داشته‌اید، شاید وقت آن رسیده که نگاه دقیق‌تری به‌سلامت رگ‌های خود داشته باشید. در این مقاله، به تفاوت‌ها، علل و راه‌های پیشگیری و درمان این عارضه می‌پردازیم تا بتوانید با آگاهی بیشتری از سلامت خود مراقبت کنید.
تفاوت بین واریس عمیق و سطحی
انواع واریس به‌طورکلی به دو نوع سطحی و عمقی تقسیم می‌شود که هر یک ویژگی‌ها و روش‌های درمانی خاص خود را دارند.
واریس سطحی
این نوع واریس در لایه بیرونی پوست ظاهر می‌شود و علائم و نشانه‌های واریس سطحی معمولاً به شکل خطوط باریک، پیچ‌خورده و برجسته در سطح پاها دیده می‌شود. واریس سطحی اغلب بی‌خطر است و بیشتر به‌عنوان یک مشکل زیبایی شناخته می‌شود تا یک بیماری جدی. بااین‌حال، در برخی موارد ممکن است باعث احساس سنگینی، خستگی یا ناراحتی در پاها شود.
واریس عمیق
واریس عمیق که به آن واریس پنهان نیز گفته می‌شود، در سیاهرگ‌های عمیق‌تر پا و معمولاً در زیر بافت ماهیچه‌ای قرار دارد. برخلاف واریس سطحی، این نوع واریس از سطح پوست قابل‌مشاهده نیست اما ممکن است علائمی مانند درد، تورم و احساس فشار در پاها ایجاد کند. دلایل بروز واریس عمقی مشابه واریس سطحی است و شامل ضعف در دیواره سیاهرگ‌ها و عملکرد نادرست دریچه‌های وریدی می‌شود.
روش‌های درمان و پیشگیری
درمان واریس عمیق معمولاً به روش‌های تهاجمی‌تری مانند لیزردرمانی داخل وریدی یا جراحی نیاز دارد. در مقابل، برای واریس سطحی، استفاده از جوراب واریس می‌تواند به بهبود گردش خون و کاهش علائم کمک کند. برای تشخیص واریس عمیق و سطحی و انتخاب بهترین روش درمان، توصیه می‌شود با یک متخصص واریس باتجربه مشورت کنید.
علل ایجاد واریس عمیق و سطحی
واریس یکی از بیماری‌های شایع سیستم گردش خون است که در اثر ضعف یا آسیب‌دیدگی دیواره و دریچه‌های سیاهرگ ایجاد می‌شود. این عارضه می‌تواند به شکل واریس سطحی یا واریس عمیق ظاهر شود.
مکانیسم ایجاد واریس:
سیاهرگ‌ها دارای دریچه‌های یک‌طرفه هستند که به جریان خون در مسیر صحیح، یعنی به سمت قلب کمک می‌کنند. زمانی که این دریچه‌ها یا دیواره‌های سیاهرگ تضعیف یا آسیب‌دیده شوند، خون ممکن است در وریدها تجمع کرده یا حتی به سمت عقب بازگردد. این وضعیت باعث گشادشدن، پیچ‌خوردگی و برجسته‌شدن رگ‌ها شده و در نهایت منجر به بروز واریس می‌شود.
عوامل مؤثر در ایجاد واریس
عوامل زیر می‌توانند خطر ابتلا به واریس را افزایش دهند:
1. فشار خون بالا در سیاهرگ‌ها
افزایش فشار در داخل سیاهرگ‌ها، یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد واریس است. این فشار می‌تواند در اثر ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت، اضافه‌وزن و چاقی یا سبک زندگی کم‌تحرک ایجاد شود.
2. علل ژنتیکی در بروز واریس عمیق و سطحی
عوامل ژنتیکی نقش مهمی در افزایش احتمال ابتلا به واریس دارند. اگر یکی از اعضای خانواده به واریس سطحی یا واریس عمیق مبتلا باشد، خطر بروز این مشکل در سایر اعضای خانواده نیز افزایش می‌یابد. ضعف ارثی در دیواره سیاهرگ‌ها و عملکرد نامناسب دریچه‌های وریدی از جمله عواملی هستند که می‌توانند زمینه‌ساز ایجاد واریس باشند.
3. بارداری و تغییرات هورمونی
بارداری یکی از عواملی است که می‌تواند منجر به بروز واریس شود. افزایش حجم خون، تغییرات هورمونی و فشار ناشی از رشد رحم بر روی سیاهرگ‌های لگنی، جریان خون وریدی را کاهش داده و احتمال ایجاد واریس را افزایش می‌دهد.
برای پیشگیری از واریس عمیق و سطحی و کاهش علائم، فعالیت بدنی منظم، کنترل وزن، اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت توصیه می‌شود، همچنین نقش جوراب‌های فشاری در درمان واریسقابل‌توجه است. اگر علائم واریس شدید باشد، مراجعه به پزشک برای بررسی روش‌های درمانی مناسب ضروری است.
روش‌های درمان واریس سطحی و عمیق
واریس پا یکی از مشکلات شایع در سیستم وریدی است که بسته به‌شدت آن، روش‌های درمانی مختلفی برای کنترل و بهبود این عارضه وجود دارد. پزشک بر اساس نوع آسیب واردشده به رگ‌ها، بهترین گزینه را توصیه می‌کند. روش‌های درمانی شامل درمان خانگی واریس سطحی، عمل جراحی واریس عمیق، لیزردرمانی و داروهای کمکی هستند.
۱. لیزر برای درمان واریس سطحی و عمیق
لیزردرمانی یکی از روش‌های کم تهاجمی برای ازبین‌بردن رگ‌های واریسی است. در این روش از فیبر لیزری برای مسدودکردن و ازبین‌بردن عروق درگیر استفاده می‌شود. این روش برای واریس سطحی و در برخی موارد واریس عمیق کاربرد دارد و به دلیل حداقل تهاجمی بودن، دوران نقاهت کوتاهی دارد.
۲. عمل جراحی واریس
در مواردی که واریس شدید و همراه با تورم گسترده باشد، پزشک عمل جراحی واریس عمیق را توصیه می‌کند. روش‌های جراحی شامل موارد زیر خواهد بود:
- برداشتن رگ (استریپینگ و بستن ورید): در این روش، رگ‌های واریسی سطحی قبل از آسیب به وریدهای عمقی، از طریق برش‌های کوچک خارج می‌شوند.
- فلبکتومی: وریدهای کوچک واریسی با ایجاد سوراخ‌های ریز روی پوست برداشته می‌شوند.
- جراحی آندوسکوپی ورید: در موارد شدید، زمانی که سایر درمان‌ها مؤثر نباشند و زخم‌های واریسی ایجاد شود، از این روش استفاده می‌شود.
۳. درمان‌های خانگی واریس سطحی
برای موارد خفیف‌تر واریس عمیق و سطحی، روش‌های خانگی می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. این روش‌ها شامل بالا نگه‌داشتن پاها، کاهش وزن، استفاده از جوراب واریس، اجتناب از ایستادن طولانی‌مدت و ماساژ ملایم پاها است.
۴. داروهای کمکی نظیر آسپرین
قرص آسپرین برای درمان واریس، به دلیل خواص ضد انعقادی خود، می‌تواند به بهبود گردش خون و کاهش خطر لخته‌شدن خون در رگ‌های واریسی کمک کند. البته لازم است مصرف آن زیر نظر پزشک انجام گردد.
۵. تمرینات ورزشی برای کاهش واریس
ورزش نقش مهمی در بهبود گردش خون و کاهش فشار روی سیاهرگ‌ها دارد. برخی از تمرینات ورزشی برای کاهش واریس شامل موارد زیر است:
- پیاده‌روی: افزایش جریان خون در پاها و تقویت عضلات ساق.
- شنا: کاهش فشار روی رگ‌ها و بهبود عملکرد وریدی.
- دوچرخه‌سواری ملایم: کمک به تخلیه بهتر خون از سیاهرگ‌ها.
۶. حجامت و بهبود واریس
حجامت یکی از روش‌های سنتی است که گفته می‌شود با افزایش اکسیژن‌رسانی و بهبود جریان خون، به کاهش علائم واریس کمک می‌کند. بااین‌حال، این روش باید تحت‌نظر متخصص طب سنتی انجام شود.
عوارض واریس عمیق و سطحی
- تشکیل لخته خون در رگ‌های درگیر (ترومبوز ورید سطحی): لخته‌های خون در وریدهای سطحی می‌توانند باعث التهاب، درد و قرمزی شوند.
- التهاب و خارش رگ‌ها: وریدهای واریسی مستعد التهاب و تحریک پوستی هستند که می‌تواند منجر به احساس خارش و سوزش شود.
- آمبولی ریوی: در برخی موارد، لخته‌های خونی ممکن است به ریه‌ها منتقل شده و خطر آمبولی ریوی را افزایش دهند که یک عارضه جدی و بالقوه کشنده است.
- تورم مزمن پاها: گردش خون نامناسب ناشی از واریس عمیق و سطحی می‌تواند منجر به تجمع مایعات و تورم طولانی‌مدت در پاها شود.
- واریس و سندرم پای بیقرار: بسیاری از افرادی که از واریس رنج می‌برند، ممکن است سندرم پای بیقرار را نیز تجربه کنند. این سندرم که بااحساس بی‌قراری، سوزش یا نیاز به حرکت مداوم پاها همراه است، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات وریدی و گردش خون نامناسب باشد.
جمع‌بندی در مورد واریس عمیق و سطحی
واریس سطحی با رگ‌های برجسته و قابل‌مشاهده همراه است که اغلب جنبه زیبایی دارد اما ممکن است باعث درد و التهاب شود. در مقابل، واریس عمیق در لایه‌های داخلی پا شکل می‌گیرد و می‌تواند عوارض خطرناکی مانند لخته خون و آمبولی ریوی ایجاد کند. برای درمان، روش‌هایی مانند ورزش، جوراب واریس، لیزردرمانی و جراحی، بسته به‌شدت بیماری توصیه می‌شود.
- دکتر شهریار مالی
- بهمن 24, 1403
- 170 بازدید
